Tumultowe zaburzenia sejmowe, odwołujące się do możliwości zorganizowania separatystycznych obrad Izby Poselskiej z marszałkiem Stanisławem Małachowskim na czele odegrały znaczącą rolę w obradach Sejmu Wielkiego. Stanowią znamienny, mało na ogół znany, przejaw działań łagodnej rewolucji, z którą utożsamiany jest Sejm Wielki.1 Była łagodna rewolucja, jak można przyjąć, ruchem społecznym zdominowanym przez niezwykle silny wzrost aktywności politycznej oświeconej ziemiańskiej szlachty, dążącej do wyzwolenia kraju spod zależności rosyjskiej i ukształtowania zasadniczej reformy państwa, wspartej na założeniach rzeczywistej demokracji szlacheckiej, a więc wolnej od preponderancji magnackiej.2 Zaburzenia, o których mowa, naruszając znormalizowany tok obrad sejmowych, okazywały się najbardziej skutecznym środkiem postępowania parlamentarnego po jaki sięgać musiała łagodna rewolucja, chcąc przeforsować szczególnie trudne do uskutecznienia, bliskie szlachcie, propozycje polityczno-reformatorskie, zarówno w pierwszej, jak i w drugiej kadencji obrad Sejmu.
Czytaj dalej „Rola zaburzeń tumultowych w obradach Sejmu Wielkiego”